KID
Er verschijnen gelukkig best vaak goede boeken, maar af en toe verschijnt er een boek dat een gebeurtenis is - en dat is het geval met KID, de nieuwe young-adultroman van Jelmer Soes. Het boek is superspannend, superorigineel, superrelevant en je krijgt er ook regelmatig rillingen van.
De hoofdpersoon is de zeventienjarige Sam. Hij is opgegroeid in een gezin met een vader, een moeder en een oudere broer, Kai. Met Kai is de verhouding jarenlang moeizaam geweest, Sam voelde zo vaak dat het woord 'broer' weinig inhoud voor hem had. En dan is er opeens een Gezinsgesprek. De broers krijgen te horen dat hun vader niet hun biologische vader is en dat ze zijn verwekt met behulp van het zaad van een anonieme donor. De jongens reageren heel verschillend op dat nieuws, en wat volgt is een ongelooflijke zoektocht, met heel wat wendingen en al dan niet doodlopende straten. Alleen over die queeste lezen is al huiveringwekkend, want Jelmer Soes is erin geslaagd de grote hoeveelheid informatie uiterst helder te verwerken in zijn roman en hij is er ook in geslaagd om Sam uiterst levend te laten zijn.
Maar de roman biedt nog veel meer. Sams beste vrienden, bijvoorbeeld, Mo en Q. Ze voetballen al samen sinds ze jongetjes waren, en nu moeten de drie opeens andere gesprekken leren voeren. En niet alleen Sam heeft zijn levensontwikkelingen, ook Mo en Q hebben dat. De gesprekken die de drie hebben zijn volkomen geloofwaardig, heel vaak grappend en dan opeens, onverwacht, ontroerend. Verder is er het hart van het boek: de verhouding tussen de twee broers - die halfbroers blijken te zijn. Als een prachtige lavastroom gloeit de toenemende liefde tussen Kai en Sam door het boek, uitlopend in een schitterende, en volkomen realistisch aandoende, apotheose.
Jelmer Soes schreef met KID een noodzakelijk boek. Dat deze roman er móést komen voel je op elke pagina, en zo gek is dat niet, want Jelmer overkwam in het Echte Leven ongeveer hetzelfde als wat Sam overkwam. In een nawoord lezen we daar wat meer over, maar het knappe is dat KID toch echt als een roman voelt, en niet als een non-fictie-achtig werkstuk. En dan is er, voor wie meer wil weten, ook nog een prachtige podcast, DNAzaten, die Soes samen met een van zijn halfzussen van het eerste uur maakte. Daar hoor je meer over nog een ander groot aspect van het boek: het feit dat Sam in het boek (en Jelmer en Juul en vele anderen in het echt) terechtkwamen in de maalstroom van diverse doktoren die niet het zaad van anonieme donoren maar hun éígen zaad gebruikten. Zo knap is het dat dat in potentie explosieve gegeven zowel in het boek als de podcast, genuanceerd, liefdevol en optimistisch benaderd wordt.
Terug naar KID: voor mij is dit simpelweg het beste Nederlandse boek voor jongeren dat dit jaar verscheen. Koop het, lees het.